Λίγα λόγια για την ιστορία

Μετά το τέλος των διωγμών η αγιογραφική τέχνη μένει ελεύθερη και παίρνει μορφή και κατεύθυνση. O τέταρτος αιώνας μετά Χριστό οπότε επικρατεί ο χριστιανισμός (αρχή του Βυζαντίου) αποτελεί τον πρώτο σημαντικό σταθμό στη βυζαντινή τέχνη.

H άγια Ελένη με την αποκάλυψή του τίμιου σταυρού φέρνει στο φως τα πρώτα έργα της πρωτοχριστιανικής περιόδου, τα θέματα της αγιογραφίας πλουτίζονται μέσα από τα ιερά βιβλία και η αγιογραφία γίνεται επίσημη τέχνη του βυζαντινού κράτους και ονομάζεται βυζαντινή τέχνη.

Οι βυζαντινοί έδειξαν πάντα ιδιαίτερη αγάπη στα πολυτελή υφάσματα του κατασκευάζονταν στα εργαστήρια του παλατιού για την άυλη και την εκκλησία, ο νομός τα θεωρούσε ισάξια του χρυσού και απαγόρευε την εξαγωγή τους, γι’ αυτό και υπέβαλε την παράγωγη και την πώληση σε αυστηρό έλεγχο. Συχνά οι βαρύτιμες αυτές αμφίεσής δωρίζονταν για να κοσμηθεί το ιερότατο σημείο του ναού το θυσιαστήριο. Στις μεγάλες γιορτές ο έπαρχος αναλάμβανε να στολίσει την πόλη με τα βαρύτιμα αυτά άμφια που δανειζόταν από το παλάτι και τους μεγάλους ναούς.

Εκτεθειμένα τις ήμερες των εορτών στις προσόψεις των δημοσίων κτιρίων τα έργα αυτά πρόσθεταν τη λάμψει τους από τα χρυσά και αργυρά σύρματα στην μεγαλοπρέπεια των βυζαντινών τελετών. Η λεπτότητα των υλικών, οι πυρκαγιές, η συνήθεια να λιώνουν τον χρυσό για να τον ανταλλάξουν, οι πόλεμοι και  οι διώξεις εξαφάνισαν τα αριστουργήματα αυτά της βυζαντινής μικροτεχνίας. Όσα έφθασαν ως εμάς είναι εκκλησιαστικά άμφια που διατηρούνται στα θησαυροφυλάκια της δύσεως, στις μονές των Βαλκανίων και του άγιου ορούς.

Η μελέτη της εκκλησιαστικής χρυσοκεντικής παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον.

Τα χρυσοκέντητα έργα αποκαλύπτουν μία τέχνη άρτια στο σχέδιο και στην εργασία και μία χάρη που γεννιέται από την μεταγραφή των παραδοσιακών θρησκευτικών θεμάτων σε πανί, όμως τίποτα δεν είναι γνωστό για την πιθανή συνεργασία ζωγράφων και χρυσοκέντητων. Εδώ παρατηρεί κάνεις με έκπληξη πόση ζωντάνια κατορθώνει να δώσει ο χρυσοκέντητης στα έργα . Οι ειδικευμένοι χρυσοκέντητες πραγματικοί καλλιτέχνες  ”ζωγράφοι της βελόνας” όπως τους αποκαλύπτουν τα κείμενα μοιάζουν να εμπνέονται από την αγιογραφία και τις φορητές εικόνες και είναι φορές που η σύνθεση ενός επιτραχηλίου, με την δέηση και τους ιεράρχες κατά παράταξη είναι αντάξια μία αψίδας εκκλησίας.

Oι εικονογραφικές παραστάσεις των αμφίων υλοποιούνται από το χέρι του χρυσοκέντητη με το χρυσόνημα και την βελόνα, όλα λοιπόν αυτά τα έργα χάρη στον χρυσό που ακτινοβολεί παντού ανάμεσα από τα χρώματα αποκλείουν τον ανταγωνισμό με την ζωγραφική, κυρίως στη χρυσοχοεία πρέπει να αναζητήσει κάνεις παραλληλισμούς των κεντημάτων αυτών με τις λαμπερές ανταύγειες και το ελαφρύ ανάγλυφο.

Σήμερα με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την εκμετάλλευση των ηλεκτρονικών μέσων η ΑΘΩ λτδ συνεχίζει την παράδοσή της βυζαντινής αυτής τέχνης δημιουργώντας σχέδια και παραστάσεις πίστα αντίγραφα σε αυτήν.

Με εκτίμηση για την Κ.Ε. ΑΘΩ ΛΤΔ
Ελένη Σεντουκάρη 
Σχεδιάστρια – Προγραμματιστής